Tatry wpisują się w łańcuch Karpat, które są elementem potężnego systemu alpejskiego, tworzą odrębne pod względem orograficznym i geologicznym pasmo, jednoznacznie odgraniczone jest od sąsiadujących, pomniejszych. Zdecydowanie odróżniają się od nich specyficznym wysokogórskim charakterem, jak i większym wyniesieniem ponad poziom morza.

Łuk Karpat wygięty w stronę Polski rozpościera się od Bratysławy na Słowacji po Orszowę znajdującą się w Rumunii. Tatry znajdują się w środkowej, najwyższej części. W naszej opinii najpiękniejszej :). Na zachodzie stykają się z Halami Liptowskimi, natomiast na wschodzie z pasmem Magury Spiskiej.

Niepowtarzalną, skalistą cześć tatrzańską w kształcie dwu wideł otaczają doliny czterech rzek, wśród których są:

• Dolina Dunajca – Podhale,
• Dolina Orawy – Orawa,
• Dolina Wagu – Liptów,
• Dolina Popradu – Spisz.

Na południu Tatry sięgają pod miasto Hradek na Liptowie, na północy będzie to Poronin. Na wschodzie dotykają miejscowości Biała na Spiszu, na zachodzie – Kwaczany na Liptowie.

Tatry w cyfrach

• Pasmo zajmuje powierzchnię ok. 786 km2, są 22 razy mniejsze od Alp
• w Polsce będzie to 175 km2 – 22,3% ich całej powierzchni
• Długość Tatr mierzona w linii prostej od Wylotu Wąwozu Kwaczańskiego do Tatrzańskiej Kotliny wynosi prawie 57 kilometrów
• największa szerokość znajduje się na wysokości Wierchporońca, blisko 19 km
• względna wysokość tatrzańskich szczytów często przekracza 2000 m. Potęguje to wrażenie ich majestatu.

Tatry dzielą się na trzy pasma:

• Tatry Zachodnie,
• Tatry Wysokie,
• Tatry Bielskie.

Góry te zbudowane są ze skał krystalicznych i osadowych. Główne wypiętrzenie Tatr Wysokich tworzą granitoidy powstałe w wyniku zakrzepnięcia stopu magmowego, zrąb Tatr Zachodnich to granitoidy i skały metamorficzne, zaś Tatry Bielskie oraz północne stoki Tatr Zachodnich, to skały osadowe – wapienie, piaskowce i dolomity. Kształt gór, jaką dziś widzimy, został ukształtowany w erze kenozoicznej, czwartorzędzie i plejstocenie od 900 tys. lat temu do dnia dzisiejszego.

Dla zainteresowanych, granice między pasmami Tatr:

pomiędzy Tatrami Zachodnimi, a Wysokimi stanowią: Przełęcz Liliowe doliny: Cicha i Gąsienicowa. Granicami Tatr Wysokich i Tatr Bielskich to Przełęcz pod Kopą i doliny: Koperszadów Przednich (Predné Med’odoly) i Koperszadów Zadnich (Zadné Med’odoly).

Tatry Zachodnie – powierzchnia 379 km2, w obrębie Polski – 94 km2. Rdzenny grzbiet Tatr Zachodnich liczy około 42 km długości. Najwyższe szczyty Tatr Zachodnich to:

• 1. Bystra – 2248 m n.p.m.
• 2. Raczkowa Czuba (Jakubiná) – 2194 m n.p.m.
• 3. Baraniec (Baranec) – 2184 m n.p.m.
• 4. Banówka (Banikov) – 2178 m n.p.m.
• 5. Starorobociański Wierch – 2173 m n.p.m.

Uśredniona wysokość grzbietu Tatr Zachodnich jest znacznie niższa niż w Tatrach Wysokich, wyższa jednak niż w Tatrach Bielskich.
Tatry Zachodnie nie są bogate w stawy, natomiast występują tu wyjątkowe, bardzo piękne i obfite źródła, niepowtarzalne hale i liczne wapienne groty.

Tatry Wysokie

Powierzchnia 341 km2, w granicach Polski – 81 km2. Główny grzbiet Tatr Wysokich, ciągnący się od Liliowego (1952 m n.p.m.), aż po Przełęcz pod Kopą (Kopské sedlo, 1749 m n.p.m.), liczy w linii prostej praktycznie 24 kilometrów długości.
Cały ten łańcuch podzielić można na dwie prawie równe części. Jedną z nich jest grzbiet od Liliowego po Polski Grzebień (Pol’sky hrebeň), biegnący od północnego-zachodu ku południowemu-wschodowi, drugą zaś grzbiet od Polskiego Grzebienia po Przełęcz pod Kopą ciągnący się od południowego-zachodu ku północnemu-wschodowi.
Tatry Wysokie wyróżniają się zarówno zdecydowanie większą wysokością szczytów i przełęczy, jak i charakterem bardziej zbliżonym do alpejskiego. Rdzeń Tatr Wysokich to głównie granit, są to szczyty niezwykle urwiste i strome o ścianach pooranych bruzdami i szczelinami. Grzbiet opisywanych Tatr Wysokich jest nagi i bardzo ostry. Można powiedzieć, że charakter tej części gór jest jeszcze dziki i groźny. Najwyższe szyty:

• 1. Gerlach – 2655 m n.p.m.
• 2. Łomnica (Lomnický štit) – 2634 m n.p.m.
• 3. Lodowy Szczyt (L’adový štit) – 2628 m n.p.m.
• 4. Durny Szczyt (Pyšny) – 2623 m n.p.m.
• 5. Wysoka (Vysoká) – 2560 m n.p.m.

W Tatrach Wysokich jest wiele stawów, posiada je większość dolin. Barwa jezior zazwyczaj ciemnobłękitna, podłoże będzie granitowe. Stoki południowe znacznie przewyższają stronę północną pod względem ilości stawów, jeśli jednak zwrócimy uwagę na powierzchnię jezior, to okaże się, że największe stawy leżą po stronie północnej. Razem mamy w Tatrach Wysokich 106 stawów, w tym małe zbiorniki. Na stronę południową przypadają 73, a na północną 33 stawy.Stawów liczących więcej niż dziesięć hektarów jest razem osiem:

• 1. Wielki Staw w Dolinie Pięciu Stawów Polskich – 79,3 m
• 2. Morskie Oko – 34,54 ha
• 3. Wielki Staw w Dolinie Pięciu Stawów Polskich – 34,14 ha
• 4. Czarny Staw pod Rysami – 20,63 ha
• 5. Wielki Staw Hińczowy (Vel’ké Hincovo pleso) – 20,00 ha
• 6. Szczyrbskie Jezioro (Štrbské pleso) – 19,76 ha
• 7. Czarny Staw Gąsienicowy – 18,00 ha
• 8. Ciemnosmreczyński Staw Niżni (Nižné Temnosmrečinské pleso) – 13,16 ha
• 9. Czarny Staw w Dolinie Pięciu Stawów Polskich – 12,65 ha

Prócz stawów wielką ozdobę Tatr Wysokich stanowią także wodospady, zwane przez lud siklawami, wodogrzmotami i skokami.

Tatry Bielskie

Powierzchnia ogólna to ok. 67,5 km2 (8,6% całkowitej powierzchni Tatr). Jest pod względem budowy zupełnie odrębne, bowiem głównym budulcem jest wapień. Nazwa Tatr Bielskich pochodzi od miasta Biała na Spiszu. Mają odrębny charakter, część zachodnią tworzy kilka samoistnych turni o ostrym konturze, oddzielone są od siebie przełęczami. W łańcuchu wschodnim, grzbiet jest zdecydowanie niższy i nie posiada mocno zarysowanych szczytów. Najwyższe szczyty:

• 1. Hawrań (Havraň) – 2152 m n.p.m.
• 2. Płaczliwa Skała (Ždiarska vidla) – 2142 m n.p.m.
• 3. Szalony Wierch (Hlupy) – 2061 m n.p.m.
• 4. Jatki Zadnie (Zadné Jatky) – 2020 m n.p.m.
• 5. Jatki Przednie (Predné Jatky) – 2012 m n.p.m.

Patrząc pod względem hydrograficznym Tatry Bielskie w całości należą do dorzecza Wisły. Z drugiej strony wieczne śniegi, ani lodowce w tej części gór nie występują. Brakuje też jezior, złomów i usypisk. Strome skały wznoszą się bezpośrednio ponad bystrymi upłazami. Jednocześnie roślinność jest bujna, a turnie drążone są przez liczne i obszerne jaskinie.